مبناگروی تصدیقات و توجیه باورها در فلسفة اسلامی

تحلیل انتقادی نظریه درونگرایانه چیزُم و توجیه ذهنی- عینی باورها

باور موجه دارای چه شرایطی است؟ چگونه ما می­توانیم در باورهایمان در باره جهان خارج موجه باشیم؟ برخلاف نظریه برون­گرایانه، مبناگروی درون­گرایانه بر این باور است که ما انسان‌ها در رابطه با باورهایمان، الزامات و وظایف معرفتی یا عقلانی داریم که قبل از آن‌که به باورهای گزاره­ای موجه اعتقاد پیدا کنیم باید آن‌ها را انجام دهیم. هدف این مقاله نقد نظریه درون­گروی چیزُم در مورد توجیه باورها است. هرچند دیدگا...

تحلیل انتقادی نظریه درونگرایانه چیزُم و توجیه ذهنی- عینی باورها

تجرد خیال در فلسفة اسلامی

در این مقاله ابتدا مفهوم خیال از دیدگاه حکیمان مسلمان تعریف و سپس مفهوم تجرد و اقسام آن به نحو مختصر ذکر شده و آنگاه به موضوع تجرد خیال پرداخته شده است. از دیدگاه ابن سینا، قوة خیال مادی است و در هیچیک از آثارش حتی المباحثات تجرد خیال را نپذیرفته است. فخر الدین رازی ادراک خیالی را مجرد دانسته و براهینی بر نفی مادیت آن ذکر کرده است. صدر المتألهین معتقد است که رأی او دربارة قوة خیال و تجرد آن بی ...

توانایی‌‌های سیاسی فلسفة اسلامی

نوشتار حاضر که به بحث از توانایی‌های فلسفة اسلامی در حوزۀ سیاست می‌پردازد، این پرسش را محور قرار می‌دهد که آیا فلسفۀ اسلامی استعداد و قابلیت ورود به حوزۀ سیاست یا پرداختن به مباحث فلسفۀ سیاسی را دارد؟ در این راستا، ضمن تبیین معنا و مفهوم «فلسفۀ سیاسی اسلامی» و اشاره به جایگاه فلسفه اسلامی در میان دانش‌های اسلامی، نسبت فلسفۀ اسلامی و تاریخ تمدن اسلامی به‌ویژه در ایران، مورد بحث قرار گرفته است. ...

مبناگروی و مسأله ابتناء

افق‌های نوین در پژوهش‌های فلسفة اسلامی

فلسفة اسلامی همواره در تاریخی درازمدت با امواج گوناگون و شکننده‌ای از مخالفت‌ها و شبه تراشی‌ها مواجه بوده و پژوهش های عمیقی برای دفع آنها انجام گرفته است، و همین امر موجب رشد کمّی و کیفی فلسفة اسلامی شده است. اگر روزگاری جبر و تفویض، حدوث زمانی عالم، زیادت صفات واجب و نفی علت غایی، نفی ضرورت و اعتقاد به اولویت، مرئی بودن خداوند، نفی حسن و قبح ذاتی و مخدوش شدن عدل الهی و ده‌ها مسئلة دیگر، فلسفة ...